Szumy uszne, nazywane również tinnitus, to wrażenie dźwięku pojawiające się w uchu lub głowie bez realnego źródła akustycznego w otoczeniu. Opisywane są jako dzwonienie, brzęczenie, gwizd, szum fal czy pisk. Choć wydaje się, że problem leży w uchu, w rzeczywistości ogromną rolę w powstawaniu szumów odgrywa mózg.

Skąd biorą się szumy uszne?

Najczęściej szumy powiązane są z uszkodzeniem komórek słuchowych w uchu wewnętrznym. Gdy komórki te ulegają osłabieniu (np. z powodu hałasu, wieku czy chorób), przekazują one do mózgu zaburzony lub osłabiony sygnał.

Mózg, aby „wypełnić lukę” w odbiorze, zaczyna sam tworzyć wrażenie dźwięku. W efekcie powstaje odczucie, że coś słyszymy, mimo że otoczenie pozostaje ciche.

Dlaczego mózg „wymyśla” dźwięki?

Mózg to niezwykle plastyczny organ. Gdy brakuje mu pełnych informacji z narządów zmysłów, potrafi je uzupełniać. Podobnie jak w przypadku osób niewidomych (które mogą odczuwać tzw. „obrazy fantomowe”), osoby z ubytkiem słuchu mogą doświadczać „dźwięków fantomowych” – czyli szumów usznych.

Dodatkowo mózg przyzwyczaja się do odbierania tego sygnału. U jednych osób szumy pozostają łagodne i nie przeszkadzają, u innych stają się uciążliwe, szczególnie w ciszy lub przed snem.

Jak szumy uszne wpływają na życie codzienne?

• Problemy z koncentracją – ciągły dźwięk utrudnia skupienie się na rozmowie czy pracy.
• Kłopoty ze snem – szumy nasilają się w ciszy, co utrudnia zasypianie.
• Stres i rozdrażnienie – ciągły, nieprzyjemny dźwięk może prowadzić do pogorszenia samopoczucia.
• Związek z emocjami – mózg łączy szumy z reakcjami emocjonalnymi, dlatego mogą one nasilać lęk czy poczucie niepokoju.

Czy można leczyć szumy uszne?

Choć nie istnieje jedna uniwersalna metoda leczenia, istnieją sposoby łagodzenia objawów:

• aparat słuchowy – wzmacnia dźwięki z otoczenia, dzięki czemu szumy stają się mniej zauważalne,
• terapia dźwiękiem – specjalne generatory emitujące kojące szumy, które odwracają uwagę od tinnitus,
• trening relaksacyjny – redukcja stresu i napięcia, które nasilają odczucia,
• regularne badania słuchu – pozwalają dobrać odpowiednie rozwiązania.

Podsumowanie
Szumy uszne nie zawsze wynikają wyłącznie z problemów w uchu – duże znaczenie ma to, jak mózg interpretuje brakujące informacje słuchowe. Dlatego tak ważne jest, by nie lekceważyć pierwszych objawów i jak najszybciej skonsultować się ze specjalistą.

Jeśli odczuwasz szumy uszne lub masz wrażenie, że Twój słuch się pogarsza, umów się na darmowe badanie słuchu w naszych salonach. Pomożemy znaleźć rozwiązanie dopasowane do Twoich potrzeb.